Ζεύζερα ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Zeuzera pyrina L. 

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Βασίλειο:	Animalia (Ζώα)
Φύλο:	Arthopoda (Αρθρόποδα)
Κλάση:	Insecta (Έντομα)
Τάξη:	Lepidoptera (Λεπιδόπτερα)
Οικογένεια:	Cossidae
Γένος:	Zeuzera
Είδος:	Zeuzera pyrina (Bernard, 1788)

Η Zeuzera pyrina ή Ζεύζερα, εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα στην περιοχή της Μεσογείου και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Προσβάλλει μεγάλο εύρος φυτών όπως, το ελαιόδεντρο, η μηλιά, η κερασιά, η αχλαδιά, η δαμασκηνιά, το μαύρο σταφύλι, το άσπρο σταφύλι, εσπεριδοειδή, τον δρυ, τη μελία, την ιτιά, το lime (Tilia), το πλατάνι, τη λεύκα, το σφεντάμι και άλλα δέντρα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Σε νεαρά δέντρα, μια κάμπια είναι αρκετή για την ολοκληρωτική καταστροφή του δέντρου. Δέντρα μεγαλύτερα σε ηλικία μπορεί να χάσουν τμήμα της δομής τους, ενώ παράλληλα γίνονται ιδιαιτέρως ευαίσθητα σε καταστροφές από τον άνεμο.

Το προσβλημένο φυτό μπορεί εύκολα να αναγνωριστεί, καθώς παρουσιάζει χλώρω­ση στα φύλλα και μέτρια ανάπτυξη της νεαρής βλάστησης. Στη συνέχεια παρατηρούνται ξηράνσεις των νεα­ρών βλαστών και των βραχιόνων και σε πολλές περιπτώσεις και ολόκλη­ρου του φυτού.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ/ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Οι πτήσεις της Ζευζέρας στις περιοχές της χώρας μας ξεκινούν από το Μάη μήνα και παρατείνονται μέχρι το Νοέμβρη, ενώ σε ορισμένες περιο­χές οι πτήσεις μπορεί να αρχίσουν ακόμη και από τον Απρίλη και να παραταθούν μέχρι το Δεκέμβρη, με μέγιστη παρουσία από τέλη Μαΐου-αρχές Ιουνίου μέχρι τέλη Αυγούστου-αρχές Σεπτέμβρη. Ο βιολογικός κύκλος του εντόμου, στις περιοχές της Μεσογείου, είναι μονοετής ή διετής (συμπληρώνει μια γενιά το χρόνο ή στα δυο χρόνια) και ανάλογα με τις κλιματικές συν­θήκες της περιοχής και τη στιγμή εναπόθεσης των αυγών.

Tο έντομο έχει τέσσερις φάσεις, αυγό, κάμπια , νύμφη και ενήλικο (νυχτόβιο έντομο). Στην πρώτη φάση το αυγό έχει μήκος 1 χιλ. και χρώμα ανοιχτό κίτρινο έως λαμπερό σωμόν. Το μήκος της κάμπιας είναι 50-60 χιλ. και το χρώμα της ανοιχτοκίτρινο με πολυάριθμα μαύρα στίγματα σε κάθε τμήμα. Η νύμφη έχει μήκος 30 χιλ. και καφέ χρώμα. Το ενήλικο αρσενικά έχει άνοιγμα φτερών 40-50 χιλ. και μήκος 25 χιλ., ενώ το θηλυκό άνοιγμα φτερών 50-70χιλ. και το ίδιο μήκος, 25 χιλ.

Το έντομο εναποθέτει τα αυγά του μέσα σε ρωγμές στα κλαδιά της ελιάς ή στον κορμό. Η εμβρυϊκή ανάπτυξη διαρκεί 7-23 ημέρες. Το θηλυκό εναποθέτει 1800-2000 αυγά. Οι νεογέννητες προνύμφες μετακομί­ζουν κατά προτίμηση στη μασχάλη των φύλλων κάτω από τον κοιμώμε­νο οφθαλμό των νεαρών βλαστών και εισχωρούν σ' αυτούς, δημιουρ­γώντας επιμήκεις στοές  με κατεύθυνση προς την κορυφή. Μετά από μεταμόρφωση σε προνύμ­φες 2ης ηλικίας, εξέρχονται από τους κλαδίσκους, προκειμένου να μεταφερθούν στα πιο παχιά κλαδιά, που βρίσκονται χαμηλότε­ρα του φυτού. Η προνύμφη μετά την είσοδό της στα κλαδιά, αρχίζει την κατασκευή της στοάς και τρέφεται από ιστούς, οι οποίοι δεν έχουν πλήρως ξυλοποιηθεί, και είναι κατά προτίμηση ζωντανοί και πλούσιοι σε κυτταρίνη. Ακολούθως προσβάλει χαμηλότερα και παχύτερα κλαδιά. Αφού ωριμάσει η προνύμφη κατευθύνεται προς το εξωτερικό του κλαδιού και ροκανίζει τον φλοιό αφή­νοντας μόνο ένα λεπτό επιδερμικό στρώμα, το οποίο μαζί με τα μεταξέ­νια νήματα συνιστά το προστατευτικό διάφραγμα της οπής. Στη συνέχεια χρυσαλλιδώνεται και το ενήλικο άτομο που προκύπτει, αφού διαρρήξει το προστατευτικό διά­φραγμα, εξέρχεται και αρχίζει τις πτήσεις.

Ο κύκλος ζωής του ενήλικου Zeuzera pyrina είναι πολύ σύντομος, συγκεκριμένα 8-10 μέρες, και τα θηλυκά ζευγαρώνουν αμέσως μόλις εμφανιστούν. Διαχειμάζει στο στάδιο της προνύμφης.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Για την καταπολέμηση του εντόμου Zeuzera pyrina, συνιστάται το κόψιμο και κάψιμο των κατεστραμένων κλαδιών (με κάμπιες). Αν η μόλυνση είναι εκτεταμένη, χρειάζεται ψεκασμός όταν τα έντομα είναι ενήλικα. Ανάλογα με το πώς πετούν τα έντομα, μπορεί να προταθούν ψεκασμοί στο τέλος Ιουνίου (εμφάνιση νέας κάμπιας), στα μέσα Αυγούστου και στην αρχή του Σεπτέμβρη.

Χημική καταπολέμηση: Συνιστάται χρήση εντομοκτόνων και εισαγωγή τους σε κατάσταση ατμών στις στοές των κλαδιών.

Βιολογική καταπολέμηση: Η Zeuzera pyrina έχει πολλούς φυσικούς εχθρούς και ειδικά τα υμενόπτερα. Συνηθέστερος εχθρός της είναι το Elachertus pallidus.